نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• فاطمه کوپا

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

آثار و تعابیر عرفانی به دلیل امکان ایجاد تحول و دگرگونی در چگونگی ارتباط آدمی با دنیای پیرامون، اشیا و فرآیندهای بیرونی و بازآفرینی حقایق هستی، بستری مناسب جهت ایجاد معنا و تفاسیر معنوی به شمار می­آید. به بیان دیگر این دسته از آثار مکتوب گذرگاهی است از دنیای واقعی به جهان آرمانی. تحول، صیرورت و پایگاهی برای گذشتن و فرارفتن به سوی مدینه ی غایات و وصول به مرحله­ای از معنویت و عرفان که نه عقل را از آن خبر است و نه حس را بدان راه است. یکی از آثاری که در همین راستا به رشته ی تحریر درآمده، کتاب«دقایق المعانی»تألیف «سیدمحمد بن جعفر حسینی مکی» از مؤلفان قرن نهم است.
موضوع نسخه، بحث و بررسی پیرامون «علم بدایت و نهایت، توحید و وحدت، مشیت و قدرت و صفات حق، نور اصل و اسرار آن، ماهیت و احکام ایمان، اسرار کلام الله، وصول به حق، احکام ولایت، اسرار عشق و... با بهره­گیری از بیانی ادیبانه و عرفانی» است.
نثر کتاب در اکثر موارد پیرو سبک «مرسل عالی» است؛ اما در مواردی نیز به اغلاق و تعقید سوق می­یابد.
در این مقاله، بررسی ادبی و محتوایی نسخه، ابواب و فصول آن، ویژگی­های زبانی و ارزش­های ادبی و ... مورد نظر بوده است.
هدف از این تحقیق، احیای یکی از ذخایر مکتوب قرن نهم به عنوان بخشی از پیشینه ی فرهنگی، ادبی و عرفانی این سرزمین است؛ از این­ رو انجام پژوهشی درخور و مستقل در این زمینه، ضروری به نظر می­رسید. با توجه به تک نسخه­ای بودن متن، روش «تصحیح قیاسی»  مدنظر قرار گرفت. علاوه براین محتوای عرفانی، ادبی و سبکی نسخه به روش «تحلیل محتوا» مورد بررسی واقع شد.
 

کلیدواژه‌ها

• نسخه ی خطی
• دقایق المعانی
• بررسی محتوایی
• ارزش¬های ادبی
• ویژگی¬های سبکی

عنوان مقاله [English]

Content and Stylistic Survey of Daghayegholmaani Manuscript

نویسنده [English]

• - -

-

چکیده [English]

Mystical interpretations and works are considered to be suitable fields for creation of meaning and semantic interpretations due to the possibility of creation of evolution and change in the manner of human relation with the surrounding world, objects and external processes. In other words, this group of written works is a passage from the real world to an idealistic world, necessity evolution and a station for passing and going towards the end of wishes and purposes, and coming to a stage of spirituality and mysticism where no intellect and sense exists. One of the works which has been written within this context is the book of Daghayegholmaani authored by Seyed Mohammad Ibne Jafar Hosseini Maki, one of the authors of the 9th (A.H.) century.
The subject of this paper is a discussion and survey of science of preparation and supreme goal, unification and unity, providence and power, divine attributes, origin light and its secretes, nature and the Islamic rules of faith, secretes of divine speech, attainment of reality, Islamic rules of leadership, secretes of hove, etc, through the literary and mystical interpretation.
Prose of the book mostly follows the Syle of "morsal Aali", but sometimes it approaches the style of Diction complexity and restriction. In this paper, the literary and content features of the manuscript, its chapters and parts, linguistic characteristics and literary values have also been studied.
This survey reveals one of the written sources of the 9th century (A.H.) as a part of cultural, literary and mystical history ofIran, so it sounded necessary to do an independent survey in this field. Since this is just one manuscript, method of "deductive correction" is considered and the other fields such as mystic, literary and stylistic of the manuscript have been studied through "context Analysis".

کلیدواژه‌ها [English]

• manuscript
• Daghayegholmaani
• content survey
• literary values
• stylistic characteristics