نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

یکی از مسایل بسیار مهمی که امروزه کشورهای اسلامی با آن مواجهند و بحث و نقد آن ضروری است، چگونگی ارتباط و همزیستی با غیرمسلمانان از جنبه های گوناگون سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، حقوقی و ...است. ازباب نمونه بررسی نگرش قانون اساسی دو کشور ایران و پاکستان به این مسأله که از بین چهار کشور دارای حکومت جمهوری اسلامی (ایران، پاکستان، افغانستان و موریتانی) قوانینشان بیشتر با اسلام تناسب و هماهنگی دارد، ضروری به نظر می رسد. قانون اساسی این دو کشور در اصول متعددی به حقوق غیرمسلمانان مقیم در جامعه خود اشاره داشته و مسلمانان را موظف به رفتار با آنان نموده است و حقوقی را بصورت عام و کلی در مورد ایشان، از آن جهت که شهروند جامعه اسلامی هستند، در نظر گرفته اند، که بیانگر نحوه ی نگرش مسلمانان نسبت به رفتار و تعامل با غیرمسلمانان است. پرسش اساسی این پژوهش این است که آیا قانون اساسی ایران   و پاکستان به عنوان دو نظام جمهوری اسلامی، به اقتضای عصر ارتباطات، حقوق غیر مسلمانان را به خوبی استقصاء کرده اند؟
 و فرضیه این مقاله عبارت است از این که  قانون اساسی ایران و پاکستان به اقتضای عصر I.C.T   نیازمند بازنگری در تکمیل حقوق پایه شهروندان غیرمسلمان است.
در نوشتار حاضر با بررسی قانون اساسی ایران و پاکستان به عنوان دو کشور مسلمان نشین که دین رسمی آنان اسلام است و کلیه ی قوانین و مقررات آن باید براساس موازین اسلامی باشد (وفق اصل 4 قانون اساسی ایران و اصل 227 قانون اساسی پاکستان) به نقاط اشتراک و افتراق و نقاط قوت و ضعف آنان در زمینه ی حقوق غیرمسلمانان پرداخته می شود. این تحقیق به روش  توصیفی - تطبیقی و با استفاده از منابع کتابخانه ای است.

کلیدواژه‌ها

• حقوق غیرمسلمانان
• جامعه ی اسلامی
• حقوق اساسی
• ایران
• پاکستان
• ضعف ها و قوت ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Investigation on the Rights of Non- Muslims in the Constitutions of Iran and Pakistan

چکیده [English]

One of the important issues facing the Islamic world today which is essential to be discussed and critiqued is how to communicate and coexist with non- Muslims, concerning various aspects: political, cultural, economic, legal and so on. For example, from among the four countries which are Islamic republics (Iran, Pakistan,  Afghanistan and Mauritania), it seems that the investigation of the attitude of the constitutions of the two countries of Iran and Pakistan- whose laws are in accordance and in coordination with Islam more than others- towards this issue is necessary. The constitutions of these two countries have pointed out to the rights of non-Muslims living in those societies in several articles, and have determined the Muslims’ manners and duties towards the non-Muslims, while giving them some rights in general, as they are the citizens of the Islamic community; these articles suggest the Muslims’attitudes towards non-Muslims regarding their behavior and interaction with them. Now, the fundamental question of this research is: Have the constitutions ofIranandPakistan, as two Islamic republics, and as required by the Communications Age, endeavored to provide the rights of non- Muslims adequately?
         And the hypothesis of this article is: the constitutions ofIranandPakistan, as required by the I.C.T. Age, need to be reviewed and revised for the completion of the fundamental rights of non-Muslim citizens.
         In the present paper, by investigating the constitutions of Iran and Pakistan as two Muslim countries whose official religion is Islam and all of their laws and regulations must be based on the Islamic principles (according to Article 4 of the constitution of Iran and Article 227 of Pakistan’s constitution) we cover the points of similarity and distinction between them as well as their strengths and weaknesses on the field of non- Muslims’ rights.
         This research has been carried out by employing the descriptive- comparative method and by using library sources.

کلیدواژه‌ها [English]

• non- Muslims’ rights
• Islamic community
• fundamental rights
• Iran
• Pakistan
• strengths and weaknesses