نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• صدیقه احراری ¹
• محمد بهنام فر ²
• سید مهدی رحیمی ³

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند

² استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند(نویسنده مسئول)

³ دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند

چکیده

جستار پیش‌رو، به مطالعۀ اندیشه و آثار گاندی و مولانا و مقایسۀ آنان درحوزۀ"عدم خشونت"پرداخته‌است. عدم‌خشونت مهم‌ترین تز گاندی، رهبر استقلال هند و از مهم‌ترین کلیدهای ورود به ساحت فکر و قلمرو ذهن اوست. نتایج جستار حاضر که به شیوۀ توصیفی – تطبیقی و با رویکرد تحلیل محتوا انجام شده‌است، نشان می‌دهد عدم‌خشونت را باید جزو مبانی فکری مولانا نیز محسوب داشت؛ با این توضیح که سوای شواهدی که در مثنوی صراحتاً به خشونت‌پرهیزی اختصاص دارد، محتوای عدم‌خشونت در اندیشه و آثار مولوی،‌ موج می‌زند و بخش وسیعی از اندیشه‌های مولانا به نحوی غیرصریح به اندیشۀ عدم‌خشونت گاندی پیوند می‌خورد، چرا که مولوی در بررسی هر پدیده‌، زیرساخت‌ها را نیز مورد اهتمام قرار می‌دهد؛ به عبارتی، تمام باورهای مولانا چون؛ تساهل و مدارا، دگرپذیری، خاک‌نهادی، شهرت‌گریزی، اتحاد ارواح انسانی، وحدت ادیان و شمول‌گرایی و ... همه و همه در راستای توسعه و تعالی روحی و معنوی انسان است و ماحصل و برونداد آن چیزی نیست، جز انسان خودساخته وکمال‌یافته‌ای که با خود و تمامی اجزای کاینات بر سر صلح و دوستی و مهرورزی است و مهمتر از همۀ اینها اندیشۀ"عشق"در باور مولاناست که به تنهایی نفی صددرصد خشونت‌گرایی است.

کلیدواژه‌ها

• عدم‌خشونت
• مولوی
• گاندی
• مثنوی

عنوان مقاله [English]

Comparative Analysis of Non-Violence Theory in Ghandi"s Thought and Mathnavi

نویسندگان [English]

• Sedigheh Ahrari ¹
• Mohammad Behnamfar ²
• Seid mehdi Rahimi ³

¹ PhD student in Persian language and literature, University of Birjand

² Professor of Persian Language and Literature University of , Birjand

³ Associate Professor of Persian Language and Literature University of Birjand

چکیده [English]

The present study aims at comparing Gandhi and Rumi in terms of the concept of “non-violence.” Non-violence is Gandhi's most important thesis and one of the most significant keys to approaching his thought. The results of this study, conducted in a descriptive-comparative way using content analysis, suggest that non-violence should also be considered as a pillar of Rumi’s doctrine. Given the numerous passages in Masnavi that explicitly discourage violence, one is led to infer that non-violence has an indispensible anchoring point in Rumi. Implicitly, it is argued, a large part of Rumi’s thought is linked to Gandhi's idea of non-violence. This is because Rumi is mindful of the infrastructures in addressing any phenomenon. In other words, all of Mowlana's beliefs such as tolerance, altruism, modesty, anonymity [avoiding conspicuity], the unity of human nature, the unity of religions, and inclusiveness are directed toward human spiritual development and excellence. The result is nothing but a self-made and perfected person who is in peace with himself/herself and all parts of the world. Above all, it is the idea of love in Rumi’s thinking which alone repudiates violence in all its manifestations.

کلیدواژه‌ها [English]

• Non-violence
• Rumi
• Gandhi
• Masnavi